Pistacje, nazywane często zielonym złotem Sycylii, to orzechy o wyjątkowym smaku i aromacie, które od wieków są cenione w kuchni śródziemnomorskiej, a w szczególności we włoskim cukiernictwie. Ich intensywnie zielony kolor i charakterystyczna, słodko-słona nuta sprawiają, że są idealnym składnikiem deserów, lodów i słodyczy. W ostatnich latach na popularności zyskały produkty pochodne, a wśród nich prym wiedzie włoski krem pistacjowy. Ten aksamitny, słodki specjał podbił serca smakoszy na całym świecie, otwierając drzwi do świata kulinarnych możliwości. Ale czym dokładnie jest krem pistacjowy i do czego można go wykorzystać w domowej kuchni? Czy różni się od pasty pistacjowej? Zapraszamy do odkrycia tajemnic tych wyjątkowych słodkich kremów włoskich.

Dlaczego Włosi kochają pistacje?

Pistacje przyjechały na Sycylię z Bliskiego Wschodu, stając się jedną z ikon włoskiego cukiernictwa. Ich maślano-słodki, lekko żywiczny smak perfekcyjnie łączy się zarówno z wanilią i białą czekoladą, jak i z kontrastową nutą gorzkiego kakao czy cytrusów. Bogactwo kolorów deserów pistacjowych – od delikatnej seledyny po głęboką zieleń – sprawia, że włosiści cukiernicy chętnie sięgają po ten orzech, by dodać wypiekom efektu niepowtarzalnego smaku.

Pistacje – zastosowanie w cukiernictwie

Popularność pistacji w cukiernictwie wynika przede wszystkim z delikatnie słodkiego, orzechowego smaku. Pistacje dodają głębi smaku, wprowadzając interesującą teksturę i wyrazisty aromat. Pistacje komponują się wyśmienicie z:

  • Czekoladą: Szczególnie z białą czekoladą, z którą tworzą klasyczne, eleganckie połączenie, ale także z czekoladą mleczną i gorzką.

  • Wanilią: Delikatność wanilii pięknie podkreśla subtelne nuty pistacji.

  • Owocami: Szczególnie z czerwonymi owocami, jak maliny czy wiśnie, których lekko kwaśny smak tworzy ciekawy kontrast, a także z cytrusami.

  • Serem Mascarpone i ricottą: Tworzą bazę dla kremów i nadzień o niezrównanej gładkości i bogactwie smaku.

  • Miodem, karmelem i innymi orzechami.

Walory smakowe pistacji

Ze względu na przyjemny, orzechowy posmak z nutką żywicy pistacje są bardzo często wykorzystywane zarówno przez amatorów, jak i profesjonalnych cukierników. Pistacje:

  • podbijają maślano-waniliową nutę kremów,

  • zaokrąglają kwasowość cytrusowych curdów,

  • dodają chrupkości czekoladowym polewom,

  • ożywiają kolorystycznie białe kremy i bezy.

Krem Pistacjowy a Pasta Pistacjowa: subtelne, lecz kluczowe różnice

Choć nazwy krem pistacjowy i pasta pistacjowa bywają używane zamiennie, w rzeczywistości określają dwa różne produkty, o odmiennej konsystencji, składzie i przeznaczeniu kulinarnym. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla właściwego wykorzystania każdego z nich.

Pasta pistacjowa to produkt o bardziej pierwotnej formie. Powstaje głównie, a często nawet praktycznie wyłącznie, ze zmielonych pistacji. Całe, obrane orzechy są mielone aż do uzyskania gładkiej, oleistej pasty. Jej konsystencja jest gęsta, czasem lekko grudkowata, a smak to przede wszystkim skoncentrowany, intensywny, wyrazisty smak samych pistacji. Ze względu na swój skład, pasta pistacjowa nie jest słodka (chyba że producent dodał niewielką ilość cukru, ale nie jest to regułą) i stanowi esencję smaku pistacji w czystej postaci.

Natomiast krem pistacjowy jest słodkim smarowidłem, które, choć bazuje na pistacjach, posiada znacznie bogatszy skład. Oprócz pistacji, które są oczywiście podstawowym składnikiem (ich zawartość może się różnić w zależności od producenta), krem pistacjowy zawiera również cukier, a często także mleko w proszku, oleje roślinne (np. słonecznikowy, masło shea, choć najlepsze kremy unikają oleju palmowego), emulgatory (jak lecytyna) i aromaty.

Krem Pistacjowy w tradycyjnych włoskich wyrobach cukierniczych

Włochy, a zwłaszcza Sycylia, są ojczyzną wielu deserów i wypieków, w których pistacja gra główną rolę. Choć tradycyjnie częściej używana była pasta pistacjowa, współczesne cukiernie i domowi pasjonaci coraz chętniej sięgają po krem pistacjowy, który dzięki swojej gotowej, słodkiej formie ułatwia pracę. Zastosowanie kremu pistacjowego dla tradycyjnych włoskich wyrobów cukierniczych obejmuje między innymi:

  • Nadziewanie Cannoli: Choć klasyczne cannoli nadziewane są kremem z ricotty, wersja z dodatkiem (lub w całości) kremu pistacjowego jest niezwykle popularna, dodając charakterystycznej, orzechowej nuty.

  • Lody (Gelato al Pistacchio): Chociaż tradycyjne gelato powstaje z pasty pistacjowej, krem może być używany do tworzenia szybszych, domowych wersji lub jako dodatek do lodów waniliowych.

  • Croissanty i brioche: Krem pistacjowy to fantastyczne nadzienie do włoskich cornetti czy innych rodzajów drożdżówek, idealnych na śniadanie.

  • Ciasta i torty: Jako warstwa kremu między biszkoptami czy element dekoracyjny.

Krem pistacjowy pozwala na łatwe odtworzenie tych klasycznych smaków w domowych warunkach, dodając im aksamitnej słodyczy.

Krem pistacjowy – zastosowanie w kuchni

Aksamitna konsystencja i gotowy, słodki smak kremu pistacjowego sprawiają, że jego zastosowania w kuchni są niemal nieograniczone, daleko wykraczając poza tradycyjne włoskie przepisy. Można go wykorzystać na wiele kreatywnych sposobów:

  • Z Mascarpone: Połączenie kremu pistacjowego z serkiem mascarpone to przepis na szybki i wykwintny krem. Można go użyć jako nadzienie do tortów, babeczek, ptysiów, lub podawać w pucharkach jako prosty deser, często z dodatkiem świeżych owoców lub kruszonych ciasteczek. Wystarczy delikatnie wymieszać krem z mascarpone do uzyskania pożądanej konsystencji i intensywności smaku.

  • Pączki: Krem pistacjowy to fantastyczne nadzienie do pączków. Można nim napełnić pączki po usmażeniu za pomocą szprycy z długą końcówką. Jego gładka konsystencja idealnie sprawdzi się do tego celu, a intensywny smak będzie miłą odmianą od tradycyjnych nadzień.

  • Tort: Krem pistacjowy może służyć jako warstwa kremu między biszkoptami tortu. Można go również dodać do masy maślanej lub śmietankowej używanej do tynkowania tortu, nadając jej piękny kolor i smak. Cienką warstwę kremu można też rozsmarować bezpośrednio na blacie biszkoptowym przed nałożeniem innego kremu.

  • Croissanty: Jako gotowe nadzienie do croissantów przed pieczeniem lub do napełniania już upieczonych rogalików. Wystarczy naciąć ciepłego croissanta i wypełnić go kremem.

  • Babeczki: Krem pistacjowy może być użyty jako nadzienie do babeczek (np. wydrążając środek i wypełniając go kremem) lub jako składnik kremu do dekoracji (np. zmieszany z kremem maślanym lub serkiem śmietankowym).

  • Ciasto Kataifi: To orientalne ciasto z nitkowatego ciasta filo, często nadziewane orzechami i polane syropem. Krem pistacjowy może być użyty jako bogate, kremowe nadzienie, stanowiące kontrast dla chrupkości kataifi.

  • Ciasto francuskie: Idealnie nadaje się jako nadzienie do różnego rodzaju ciasteczek z ciasta francuskiego – rogalików, kopert czy ślimaków. Wystarczy posmarować płat ciasta kremem, zwinąć lub złożyć i upiec. Krem podczas pieczenia lekko się zapiecze, tworząc pyszną, kremową warstwę.